In Kapellen voert bemalingsspecialist Smeyers (Aertssen Group) – in samenwerking met hoofdaannemer Hooyberghs Algemene Bouwonderneming – momenteel een grootschalige retourbemaling uit. Bijna een miljard liter grondwater wordt hierbij niet geloosd, maar ter plekke geretourneerd in de grond. Met de hulp van een ervaren team en verzamelde expertise op het vlak van retourbemaling wordt de klant voor het hele bemalingstraject, van studie tot en met monitoring, ontzorgd.
De bemalingswerken werden opgestart voor de realisatie van een bouwput, met een diepte van om en bij de vier meter. “Omdat de site een zeer goed doorlatende ondergrond heeft, worden er grote debieten opgepompt”, licht werfleidster Priyanka Kaspathy van Smeyers toe. “Er mocht echter maar een beperkte hoeveelheid geloosd worden, waardoor een retourbemaling in dezelfde watervoerende grondlaag zich opdrong. Gemiddeld pompten we ongeveer 130 kuub per uur op, wat aanzienlijk veel is voor een bouwput van deze grootte. Om zoveel mogelijk te kunnen retourneren op de site zelf, werden tien dieptebronnen geboord en twaalf retourbronnen geplaatst. Daarnaast staat er ook een installatie die fijne deeltjes, zoals ijzer, uit het opgepompte water haalt, zodat de retourbronnen optimaal blijven functioneren. Zo kunnen we de hoge debieten te allen tijde beheersen, wat toch wel de grootste uitdaging is in dit project.”
In ieder stadium van de bemaling controleert Smeyers of de theorie nog overeenstemt met de praktijk. Priyanka Kaspathy: “En indien er afwijkingen worden vastgesteld, gaan wij op zoek naar de oorzaak totdat we er een verklaring en een bijhorende oplossing voor gevonden hebben. Wij betrekken de klant ook steeds bij elke stap die we ondernemen, zodat niemand voor verrassingen komt te staan. Het belang van een feilloze bemaling mag je niet onderschatten. Zonder een droge bouwput kunnen er geen werken uitgevoerd worden, dus we dragen best een grote verantwoordelijkheid op het vlak van de algemene planning van het project. Fase 1 is momenteel afgerond en de tweede bemalingsfase is opgestart.”

De opvolging van het bemalingsproces gebeurt niet alleen ter plaatse. Met behulp van IoT-technologie worden de bronnen continu gemonitord. Lorenz Adriaensen, IoT Engineer bij Smeyers, licht toe: “Elke onttrekkings- en retourbron is voorzien van een sensor die waterstanden en druk meet. Zo kunnen we onmiddellijk ingrijpen wanneer er zich een probleem voordoet. Al onze systemen zijn uitgerust met alarmen die onze werfleiders automatisch verwittigen.”
De technologie biedt zowel voor Smeyers als voor de opdrachtgever voordelen. “Wij beschikken over een dashboard waarop alle parameters overzichtelijk worden weergegeven”, aldus Lorenz Adriaensen. “Ook de klant heeft toegang tot gegevens zoals debieten, wat belangrijk is voor rapportage en controles. De controles op naleving van de regels worden ook steeds strikter. Monitoring en bijsturing tijdens de uitvoering zijn dan ook doorslaggevend voor het succes van een project. De technologie ondersteunt in Kapellen optimaal op het vlak van monitoring, maar vervangt de expertise ter plaatse uiteraard niet. Daarvoor blijven onze mensen ter plekke cruciaal.”
De toepassing van retourbemaling wordt steeds belangrijker binnen de sector. “De regelgeving is de laatste jaren strenger geworden”, stelt disciplinemanager Bert Creve. “Het lozen van grote volumes water wordt beperkt, waardoor retourbemaling vaak de enige oplossing is. In de vergunningen is het bruto-debiet vervangen door netto-debiet. Kort uitgelegd: water waarvan je kan aantonen dat het effectief geretourneerd wordt, mag je in mindering brengen van het totaal opgepompte volume. Je gaat dus minder lozen, waardoor je minder milieu-impact creëert en dus in een lagere en makkelijker te behalen vergunningsklasse terechtkomt.”
Het project in Kapellen is een knap praktijkvoorbeeld van die evolutie. Bert Creve: “We verleggen daar eigenlijk drie stenen in de rivier van de retourbemalingstechniek: het verwerken van hoge debieten, het retourneren op de site zelf en de conditionering van het water voor een efficiëntere retournering. Dit project toont dat retourbemaling een ideale oplossing is, zelfs in uitdagende omstandigheden.
In de bemalingssector heeft Smeyers de laatste jaren bijzonder veel onderzoek gedaan naar efficiënte technieken om het water terug te infiltreren. Die inspanningen werpen nu hun vruchten af en de kennis wordt heel breed binnen Smeyers gedragen.”

Voor opdrachtgevers vormt een project als dit niet enkel een technische uitdaging, maar ook een bron van onzekerheid. Cristian Paredes, commercieel verantwoordelijke bij Smeyers, benadrukt het belang van vertrouwen: “Onze sterkte ligt in de combinatie van hydrogeologische expertise, praktijkervaring en eigen materieel. Dat maakt dat we telkens een aanpak op maat kunnen ontwikkelen. En dat wordt gewaardeerd door de klant.” Volgens Cristian Paredes gaat het daarbij niet alleen om een oplossing, maar ook om zekerheid: “In de ondergrond kunnen altijd verrassingen opduiken. Door transparante communicatie en nauwgezette opvolging zorgen we ervoor dat onze klanten niet alleen technische zekerheid hebben, maar ook de gemoedsrust dat hun project in betrouwbare handen is.”
Het project laat zien hoe technische expertise, monitoring en een zorgvuldig uitgewerkt plan van aanpak samenkomen in duurzaam waterbeheer op projectniveau. Smeyers onderstreept hier wederom zijn rol als one-stop shop op het vlak van bemaling, van studiefase tot uitvoering en monitoring. “Ook de vergunningsaanvraag is door Smeyers gecoördineerd. Maar de sterkte hier in dit dossier is toch vooral de monitoring en flexibele bijsturing tijdens de uitvoering van de retourbemaling. En dat dankzij een team dat in alle facetten kennis en kunde bezit. Bovendien stond Aertssen Infra in voor de grondwerken. Naar communicatie en flexibiliteit toe is het uiteraard bijzonder waardevol om van die synergie binnen Aertssen Group te kunnen genieten”, besluit Bert Creve.