Thermisch verzinken en duurzaam bouwen

Oplossingen voor een circulaire economie

Verzinken en circulair bouwen is als twee handen op één buik. Samen met haar zusterorganisaties in Europa heeft Zinkinfo onder de vleugels van de EGGA (European General Galvanizing Association) een document gepubliceerd met als titel: ‘Verzinkt Staal en Duurzaam Bouwen: oplossingen voor een circulaire economie’.

Wat is dat eigenlijk, een circulaire economie? Een belangrijk aspect van de circulaire aanpak is dat er een duidelijke hiërarchie van opties moet zijn.  Er bestaan een aantal ‘hiërarchische modellen’ van de circulaire economie die de prioriteiten laten zien. Er zijn verschillende modellen, maar de basis is hetzelfde.  Daadwerkelijk recycleren aan het einde van de levensduur wordt dus eigenlijk als laagste prioriteit beschouwd.

Conventioneel hebben we altijd gesteld dat metalen circulair zijn omdat ze aan het einde van de levensduur kunnen worden gerecycleerd zonder verlies van eigenschappen. Dit is waar en nog steeds erg belangrijk, maar bij circulair denken gaat het om meer dan dat. “We hebben in onze publicatie getracht aan te geven wat verzinkt staal hogerop in de hiërarchie te bieden heeft”, klinkt het bij Zinkinfo.

Hergebruik van verzinkt staal

Wanneer het over circulair bouwen gaat, moet er een onderscheid worden gemaakt tussen twee methodologieën. Enerzijds het hergebruiken van bestaande constructies die een tweede leven krijgen in een ander gebouw of constructie. En anderzijds het ontwerpen van nieuwe gebouwen of infrastructuur op een dusdanige manier dat alle bouwonderdelen demontabel worden ontworpen zodat ze herbruikbaar zullen zijn in de toekomst.

Hoofdtribune in Gramsbergen

Een bestaande Elascon-tribune werd gered van de sloop dankzij het enthousiasme en de besluitvaardigheid van een bestuurslid van SV Gramsbergen, toen hij hoorde dat hun buren uit Hoogeveen zouden verhuizen naar een nieuw sportpark. De goede staat van de hoofdtribune viel hem op, dus kocht hij deze voor 7.000 euro, inclusief de kosten van demontage. 

De tribune werd oorspronkelijk gebouwd in 1976. Toen besteedde het bestuur van Hoogeveen de bouw uit voor een bedrag van 139.200 Nederlandse gulden. Als je dit omrekent in de waarde van vandaag, komt dat overeen met ongeveer 163.000 euro. Binnen twee jaar stond er een prachtige 32 m lange tribune. 

Uiteindelijk kost de tribune, inclusief de kosten voor demontage en heropbouw, slechts 35.000 euro, terwijl een nieuw gebouwde tribune minstens 200.000 euro zou hebben gekost. Bijna alles werd hergebruikt. Het enige decoratieve schilderwerk dat moest worden gedaan zat aan de binnenzijde van het dak. 

De uitstekende toestand van het verzinkte staal werd tijdens de demontage bevestigd: het was in perfecte conditie en hoefde niet te worden herverzinkt. De overblijvende verzinkte deklaag heeft een dikte van meer dan 100 μm en de tribune kan dus nog tientallen jaren mee.

Parkeergarage Morspoort in Leiden

De mobiliteitssector is de voorbije tien jaar aan een razend tempo aan het transformeren. Meer en meer steden bannen de auto uit de binnenstad en bouwen tijdelijke parkeergarages aan de rand van de stad, zodat mensen vlot kunnen overstappen van auto naar openbaar vervoer. 

De Morspoort in Leiden is een mooi voorbeeld van een tijdelijke meerlaagse parkeergarage. De garage wordt gedurende tien jaar geëxploiteerd door de gemeente. Mogelijk wordt deze termijn verlengd voor een flexibele periode van tien jaar in constructief en beheermatig opzicht. Uiteindelijk moet het terrein weer beschikbaar komen voor stedelijke ontwikkeling. Door het gebruik van herbruikbare materialen is het gebouw gemakkelijk te demonteren, te verwijderen en elders weer opnieuw op te bouwen

De hele constructie van de parkeergarage is opgebouwd uit thermisch verzinkte elementen: kolommen, liggers, dwarsliggers en hekwerken. De toepassing van thermisch verzinkt staal bleek de beste keuze om een parkeergarage te ontwerpen die na verloop van tijd eenvoudig viel te demonteren.