De Gewestelijke Hemelwaterverordening 2023 (GSVH 2023) legt de ambities in Vlaanderen vast omtrent hergebruik, infiltratie en buffering van hemelwater, om overstromingen te voorkomen en duurzaam waterbeheer te bevorderen. Febelco, de productgroepering van fabrikanten van prefab beton, onderschrijft de ambities van deze verordening en is een partner om de transitie te maken naar zo veel mogelijk hemelwaterinfiltratie en -buffering. Maar volgens hen bevat de GSVH 2023 een passage die te strikt en bijgevolg onrealistisch is. De verordening stelt dat alle waterinfilitratie steeds bovengronds moet, tenzij het echt niet anders kan. “Niet haalbaar”, klinkt het.
De GSVH 2023 is al langer van kracht voor particuliere projecten. Voor nieuwe openbare projecten is deze in werking getreden vanaf januari 2025. Febelco roept op om volgende passage uit de verordening aan te passen: “Infiltratievoorzieningen worden bovengronds aangelegd, tenzij de vergunning aanvrager gemotiveerd aantoont dat de ondergrondse aanleg onvermijdbaar is.”
Evert Lemmens, voorzitter van Febelco: “We hebben geen tijd te verliezen om infrastructuurwerken uit te voeren om met hemelwater om te gaan. De klimaatverandering maakt dit alleen maar urgenter. Nu hebben rioleringsprojecten al een gemiddelde doorlooptijd van 8 jaar. Als we volgens deze strikte verordening moeten werken, zullen vele projecten vertraging oplopen, van nul moeten herbeginnen of zelfs niet meer doorgaan. Dat kan toch niet de bedoeling zijn?”
De sector wil de voor- en nadelen van ondergrondse of bovengrondse oplossingen om hemelwater te infiltreren benadrukken. Daarom lanceren ze ‘InfiltratieWijzer.be‘. De website stelt de bezoeker 5 vragen die tot nadenken moeten zetten. Gaande van ‘Welke oplossing neemt het minste plaats in, boven- of ondergrondse infiltratie’ tot ‘welke oplossing bevordert biodiversiteit’ of ‘welke is de veiligste’.
Lemmens: “InfilitratieWijzer.be is enerzijds een wijzer die naargelang de situatie de bezoeker in de ene of andere richting wijst. Anderzijds willen we alle stakeholders aanzetten om wijzer om te gaan met de GSVH 2023 en ons hemelwater. We willen duidelijk maken dat elk project anders is en waterinfiltratie geen zwart-witverhaal kan zijn. Zoals nu wel gesteld wordt.”
Lemmens: “We zijn voor de inhoud van de website en visietekst ten rade gegaan bij veel stakeholders, van beheerders van waterinfrastructuur, over steden en gemeenten tot fiets- en verkeersverenigingen. Bij iedereen hoorden we gelijkaardige bezorgdheden: de nood om verstandiger om te gaan met ons hemelwater. Tegelijkertijd begrijpen de verschillende actoren dat uitsluitend bovengrondse infiltratie-oplossingen weinig realistisch zijn.”
Inhoudelijk worden een aantal argumenten aangehaald waarom boven- of ondergrondse infiltratie of buffering beter is. Zo zou voornamelijk de beperkte plaats in Vlaanderen een probleem zijn om alles bovengronds te realiseren. Een gracht of een wadi nemen plaats in, ten koste van bijvoorbeeld fietsinfrastructuur of landbouwgrond. Onteigeningen om toch bovengronds te werken leiden tot vertragingen. Er wordt erkend dat bovengrondse oplossingen een meerwaarde kunnen zijn naar biodiversiteit, maar soms ook (verkeers)veiligheid in het gedrang brengen. Qua kostprijs is er geen uitgesproken ideale oplossing, dit hangt af van het project. Bovengrondse oplossingen zijn soms snel en goedkoop aan te leggen, maar vragen meestal meer onderhoud dan een ondergrondse infilitratieoplossing, waarbij in het beste geval enkel een filter leeggemaakt moet worden.
De productgroepering hoopt dat de Vlaamse regering de GSVH 2023 bijstuurt op dit vlak, om zo te kunnen blijven verderwerken aan een betere hemelwaterinfrastructuur.