VLARIO-dag: Burgemeester, kiest u ook voor zuiver en weerbaar water?

Op 26 maart kon je in Antwerp Expo terecht voor de VLARIO-dag, intussen een vaste waarde op de beurskalender. Vlaams Minister voor Omgeving Zuhal Demir opende de VLARIO-dag en noemde de rioleringssector een belangrijke partner voor het realiseren van de beleidsdoelstellingen. Prof. Dr. Patrick Willems, de voorzitter van VLARIO, plaatste op zijn beurt het Weerbaar Waterland-advies nog eens in de spotlights. Want heldere, realiseerbare doelen stellen is van cruciaal belang.

Minister Demir blikte in haar openingswoord terug op de verwezenlijkingen van de afgelopen legislatuur, met extra aandacht in de Blue Deal voor het creëren van ruimte voor water. Stevige inspanningen, maar het werk is zeker niet af. Ook in de volgende legislatuur moet er een investeringsprogramma worden opgemaakt én uitgevoerd om meer water vast te houden. Daarbij moet de overheid het goede voorbeeld geven. Het is belangrijk dat de gewestelijke stedenbouwkundige verordening  hemelwater ook voor het publieke domein eisen naar buffering en infiltratie oplegt. Om ervoor te zorgen dat dat op een werkbare manier gebeurt, werd het technisch achtergronddocument aangepast.

Ook in de collectering zijn er nog grote uitdagingen: goed bestuur betekent dat de bestaande rioleringen goed onderhouden en tijdig vervangen moeten worden. Er moet verder geïnvesteerd worden in de uitbreiding van het stelsel. De Vlaamse Regering maakte dit jaar 25 % extra middelen vrij voor rioleringsprojecten, voor een totaal van 153 miljoen euro.

Weerbaar Waterland

Professor Willems blikte in zijn presentatie kort terug op het afgelopen jaar, met een lange droogteperiode én een erg natte winter. Die natte winter leverde wel veel water aan, maar wapent ons onvoldoende voor komende droogteperiodes, omdat we nog te veel water laten afstromen of wegdraineren. “Om klimaatrobuust te worden, moeten we 10 tot 20 % extra neerslagwater vasthouden, door maatregelen zoals stuwen in grachten, kleinschalige landschapselementen, wetlandherstel en slimme sturing”, klinkt het overtuigend.

Willems brak een lans voor het Weerbaar Waterland-advies, waarin wordt gepleit voor heldere doelen, die vervolgens vertaald worden door gebiedscoalities in een actieprogramma voor elk deelstroomgebied. Daarin zitten bij voorkeur groenblauwe maatregelen die koppelkansen benutten. De prioriteit is water vasthouden en het buffervolume in valleien verhogen. Alleen als dat onvoldoende is, kan ingezet worden op meer dijken en (tijdelijke!) waterafvoer.

Bewust omgaan met water

Riet Lismont, projectleider kennisbeheer bij VLARIO, gaf namens het consortium van het Coock-project Waterbewust Bouwen de resultaten en oplossingen mee om onze weerbaarheid tegen droogte en overstromingen te verhogen in de bebouwde omgeving door de toepassing van individuele en collectieve innovatieve technieken te verhogen. Riet Willems: “We hebben de oplossing zelf in handen, want 60 % van ons watergebruik kunnen we invullen met regenwater en tweedecircuitwater in plaats van drinkwater. En net dat is de uitdaging in Vlaanderen: ons beschermen tegen de gevolgen van droogte en bewuster omgaan met water. Er zijn veel mogelijkheden, maar de realiteit leert ons vandaag dat er nog knelpunten weg te werken zijn om de technieken toe te passen. Er is vandaag nog weinig of geen stimulans voor eigenaars. Het consortium deed ook enkele beleidsaanbevelingen om hier vooruitgang in te maken.”

Decentrale zuivering

Geert Wellens, manager van Plan W bij Aquafin, illustreerde de beslissingsondersteunende toolbox voor de aanleg van decentrale zuivering. Om de sanering in het buitengebied te versnellen, kan decentrale zuivering immers een oplossing bieden. De toolbox helpt rioolbeheerders om een verantwoorde keuze te maken tussen de aanleg van IBA’s, de aanleg van een verbindingsriool naar het bestaande centrale stelsel, of de aanleg van een apart rioleringsnetwerk dat wordt aangesloten op een KWZI. De toolbox toont voor verschillende oplossingen het zuiveringsrendement en de financiële impact van de verschillende mogelijke oplossingen.

Kris Van den Belt, diensthoofd watervoorziening en gemeentelijke sanering bij de Vlaamse Milieumaatschappij, introduceerde op zijn beurt de belangrijkste nieuwe elementen in de bijgestelde Europese Richtlijn Stedelijk Afvalwater. Hij gaf duiding bij een reeks artikels, met een focus op de effecten voor rioolbeheerders. De afsluiter van het inhoudelijke gedeelte was een politiek debat met Robrecht Bothuyne (CD&V), – Freya Perdaens (N-VA), Mieke Schauvliege (Groen), Willem Frederik Schiltz (Open VLD), Kris  Verduyckt (Vooruit) en Lode Vereeck (Vlaams Belang). Het debat kaartte drie thema’s aan: financiering, organisatie en hemelwaterbeheer. Een verslag daarvan kan u terugvinden op www.vlario.be.