“Het werkvolume herstelt zich binnen het ‘nieuwe normaal’”

Ondanks alle uitdagingen waar onze maatschappij in het algemeen en de bouwsector in het bijzonder mee geconfronteerd worden, blijft BESIX Group te allen tijde de rug rechten en vooruitkijken. Materiaal- en energieprijzen alsook lonen zijn gestegen, de marges staan onder druk, het vergunningskluwen wordt alsmaar warriger … Het vraagt een koel hoofd, de nodige flexibiliteit en veel doorzettingsvermogen om als bouwbedrijf met het ‘nieuwe normaal’ om te gaan. “Iets waar we als groep goed in slagen. En zeker ook in België, waar we kunnen terugblikken op een succesvol 2024”, vertelt Mark Beyst, General Manager van BESIX België en Luxemburg (BELUX).

Actief sinds 1909, is BESIX Group over de jaren heen gegroeid tot een multidisciplinair bedrijf met een toonaangevende positie op verschillende markten: bouw, vastgoedontwikkeling en concessies. Die markten durven nogal eens fluctueren, maar het orderboekje van BESIX BELUX was in 2024 een toonbeeld van stabiliteit.

Mark Beyst: “We merken toch terug een bepaald werkvolume in de markt. Zo haalden we in 2024 meer dan driemaal het verwachte portfolio binnen, goed voor een miljard euro aan nieuw werk in België voor de komende jaren, dit als BESIX nv, losstaand van de filialen. Dat is het resultaat van een combinatie van kleinere en middelgrote projecten met een aantal zeer grote – en complexe – projecten zoals bijvoorbeeld het grootste PPS-project in Vlaanderen: de R4 in Gent.  In het najaar van 2024 werd ook de bouw van de eerste productie-eenheid van 25 MW voor hernieuwbare waterstof in België (Zeebrugge) opgestart door BESIX, BESIX Environment en John Cockerill Hydrogen en wachten we op het formele startschot voor een slibverwerkingsinstallatie voor Aquafin in Gent. In Charleroi zijn we een satellietfabriek aan het realiseren en in Mons zijn we volop een nieuw datacentrum aan het bouwen. In Obourg zijn de werken aan de CO2-neutrale cementcentrale GO4Zero van Holcim begonnen. Een mooi bewijs van de groeiende opportuniteiten voor ons in Wallonië. Deze grotere projecten zorgen voor stabiliteit over verschillende jaren heen en geven ons de mogelijkheid om naar de bovenlaag toe op projectniveau kieskeuriger te zijn en te kiezen voor projecten die ons echt aanspreken, vaak omwille van de complexiteit maar zeker ook met een potentieel op een goed resultaat.”

Stabiliteit

Het orderboekje mag dan wel goed gevuld zijn, Mark Beyst merkt wel een duidelijke tendens in de markt: “De ontwikkelingsmarkt is afgekoeld. Daarom blijft Brussel, maar ook het Groothertogdom Luxemburg, toch hoofdzakelijk een ontwikkelingsmarkt, een moeilijke regio. Al zien we daar dan bijvoorbeeld in Brussel weer een boost in de renovatiemarkt met onder andere het project The Hive voor BNP Paribas Fortis. De redenen voor de bekoelde ontwikkelingsmarkt zijn duidelijk: de rente die nog steeds zeer hoog staat en de prijs van materialen en grondstoffen. Die prijzen zijn vandaag wel gestabiliseerd, maar niet terug gezakt. En dus spreken we momenteel van het ‘nieuwe normaal’. Daarbinnen moeten alle partijen hun weg vinden. Bij de onderaannemers en leveranciers merk ik alvast veel ijver om het tij weer te keren. Over het werkvolume in 2024 zijn we dan ook bijzonder tevreden. De stabiliteit keert stilaan terug en de vorming van onder andere een Vlaamse regering zal ook zeker een positief effect hebben op die standvastigheid en de nog op stapel staande grotere  infrastructuurprojecten.”

Energievretend voortraject

Een grote uitdading, vooral bij de grotere projecten, bevindt zich vandaag op het niveau van het voorlooptraject. Mark Beyst: “Dat traject slorpt enorm veel energie en tijd op. En vraagt bepaalde aanzienlijke investeringen op risico. Gelukkig wordt er stilaan actie ondernomen. Enerzijds merken we dat er vanuit de overheid budgetten worden vrijgemaakt om grote investeringen te kunnen doen en anderzijds zien we in het regeerakkoord enkele initiatieven opduiken om die administratieve mallemolen te vereenvoudigen, we kijken uit naar de implicatie in de praktijk. De inlooptijd van het voortraject moet verkort worden. Het is soms te makkelijk om protest aan te tekenen tegen een project, maar de gevolgen zijn wel heel groot. Zelfs als het protest geen echte grond heeft wordt er al snel 1 à 2 jaar vertraging opgelopen met grote effecten, uiteraard op de planning, maar ook op de kosten wat dan soms weer de haalbaarheid in gedrang brengt. Hopelijk komt hier met de nieuwe regering(en) verandering in.”

Renovatiemarkt

Het werd net al even aangestipt: de renovatiemarkt blijft groeien. Niet alleen in Brussel, maar over heel Vlaanderen staan heel wat gebouwen die niet meer voldoen aan de huidige EPB-normen en vinden we (deels) versleten kunstwerken – bruggen, tunnels, sluizen … – op de wachtlijst voor een structurele renovatie. Mark Beyst: “Zowel BESIX BELUX als onze filialen zien de omzet van de renovatiemarkt de laatste jaren significant stijgen, inclusief mixprojecten waar renovatie en nieuwbouw gekoppeld worden. De grote vraag bij deze projecten is niet ‘halen we ze binnen?’ maar ‘zijn ze haalbaar?’. Er rust veel druk op de schouder van de aannemer om het project budgetmatig binnen haalbaarheidsstudie van de eindklant te houden. Early Contractor Involvement, waarbij de aannemer zo vroeg mogelijk in het ontwerpproces wordt betrokken, speelt daarin een belangrijke rol. Zo kunnen we onze kennis volledig ter beschikking stellen. Samen zijn we slimmer en effectiever. Zo kunnen we ook de risico’s beter verdelen, dragen en beheersen.”

En die risico’s zijn niet min. Zeker in de renovatiesector, waar een bouwteam meer dan eens te maken krijgt met onvoorziene problemen. Mark Beyst: “Meer dan bij nieuwbouw kan je bij renovatiewerken tijdens uitvoering voor verrassingen komen te staan. Samen met de klant, ontwerper, studiebureau … moet je goed afspreken hoe die risico’s beheerst worden. Bij renovatie van kunstwerken, denk aan de vele tunnels en bruggen in slechte staat, gaat het verder dan het renoveren zelf. We moeten er ook voor zorgen dat die bouwwerken in de toekomst beter onderhouden worden en dus langer meegaan, met focus op de Total Cost of Ownership.”

Risicobeheersing

Het is duidelijk: risicobeheersing is een onderdeel geworden van het dagdagelijkse werk van een aannemer. Mark Beyst: “Een gap-analyse die we intern uitvoerden, heeft een aantal zaken blootgelegd. Zo merkten we dat bepaalde problemen op meerdere projecten de kop opstaken. Vaak gaat het dan om een verkeerde inschatting op het vlak van staff-management van de werf, gekoppeld aan een onderschatting van de administratieve taken. Van buitenaf worden steeds meer regels opgelegd waardoor er meer tijd kruipt in de voorbereiding van een project en de oplossing vinden – die aan alles voldoet – steeds lastiger wordt. Daarom doen we vandaag een zeer gedetailleerde risico-inventarisatie voor ieder project – al in de tenderfase – waardoor we minder voor onaangename verrassingen komen te staan. Dat rapport volgen we nauw op tijdens de uitvoering zodat we steeds de vinger aan de pols houden wat betreft het budget, de risico’s, mogelijke optimalisaties …”

“Maar – en dat wil ik echt wel benadrukken – die risicobeheersing is een gedeelde verantwoordelijkheid van alle partijen”, gaat Mark Beyst verder. “Vroeger werd al te makkelijk gezegd: we leggen alle risico’s bij de aannemer en die lost het wel op. De risico’s zijn niet alleen voor ons, maar voor alle betrokken partijen en moeten dus samen en vooral transparant gedragen worden. Enkel zo kom je tot een budgettair en kwalitatief gezond project met een mooi eindresultaat.”

Onestopshop

BESIX, BESIX Infra, BESIX Unitec, Franki Foundations, Socogetra, Wust, Vanhout, Jacques Delens, LuxTP … Gekoppeld aan de financieringsexpertise van BESIX Invest op het gebied van PPS’en en Concessies, presenteert BESIX BELUX zich meer dan ooit als een onestopshop voor zijn klanten. Mark Beyst: “We zijn niet volledig verticaal geïntegreerd, maar er zijn wel een aantal gespecialiseerde dochterbedrijven waarop we een beroep doen. Zo sluiten de funderingstechnieken van Franki Foundations bijvoorbeeld heel nauw aan bij de activiteiten van BESIX. Dat is voor beide partijen een win-winsituatie. Vooral in civiele werken vinden we elkaar zeer goed, zoals bijvoorbeeld in grote infrastructuurwerken waar BESIX Infra en BESIX Unitec met hun specialiteiten onze perfecte aanvulling zijn naar een totale invulling van het project. Van al deze synergiën plukken we zeker de vruchten en dat zullen we in de komende jaren blijven doen.”