GEOPOLITIEK

Informatietechnologie is volgens mij hetgeen onze manier van leven de voorbije decennia het meest beïnvloed heeft. Eender welke informatie is met een muisklik of een stemcommando binnen milliseconden beschikbaar. En bovendien krijgen we informatie aangeboden over de meest uiteenlopende zaken van over de hele aardbol. Als er iets aan de andere kant van de wereld gebeurt zijn we daar binnen enkele tellen van op de hoogte, in de meeste gevallen zelfs met bewegende beelden. Bovendien is de hele wereld ons speelterrein geworden. Waar vroeger onze leefwereld zich voornamelijk afspeelde onder de kerktoren, of in ieder geval in ons eigen Belgenlandje, vliegen we nu zonder verpinken naar Verwegistan of houden een videoconferentie met iemand die zich eender waar kan bevinden. Daarbij ook nog eens geholpen door een batterij aan vertaalhulpmiddelen. Op het eerste zicht zou je gaan denken dat deze globalisering en internationale samenwerking moet leiden tot een ‘united world’ met meer begrip tussen culturen en volkeren.

Toch zie je de laatste jaren iets heel anders gebeuren. Op zeer veel plaatsen zie je dat partijen of figuren die het eigen nationaal of zelfs regionaal belang hoog in het vaandel dragen aan populariteit gewonnen hebben en in vele gevallen ook aan de macht gekomen zijn. Velen zien de globalisering duidelijk als een bedreiging voor de welvaart in de eigen omgeving. Zeker sinds het aantreden van Donald Trump worden de hakken dieper in het zand gezet. Met de regelmaat van de klok worden door hem nieuwe importtaksen opgelegd die dan beantwoord worden met andere taksen als vergeldingsmaatregel. Er wordt zelfs al onomwonden gewag gemaakt van een wereldwijde handelsoorlog. De verstoring daardoor is niet enkel tussen de Verenigde Staten en hun handelspartners, maar ook tussen andere handelsblokken. Immers, indien een grootmacht zoals bijvoorbeeld China zijn producten niet meer zo vlot kwijt kan in de VS gaat ze die op andere plaatsen in de wereld willen slijten waarbij natuurlijk Europa als eerste in beeld komt. Waardoor de EU zich dan weer bedreigd kan voelen en hogere anti-dumpingtarieven gaat hanteren. En zo zijn we vertrokken in een spiraal van hogere kosten en stijgende onzekerheid.

Als voorzitter van een beroepsvereniging van importeurs zie ik dat met lede ogen gebeuren en heb ik er zeer gemengde gevoelens bij. Enerzijds ben ik Belg en Europeaan en wil ik niet graag zien gebeuren dat onze eigen economische activiteit platgewalst wordt goedkope buitenlandse goederen en diensten. Anderzijds zit het als importeurs in ons DNA om zaken te doen met het buitenland en zien we onze eigen business niet graag geïmpacteerd worden door plots hoog oplopende kosten. 

Ik mag dus hopen dat onze beleidsmakers hier op een verstandige en voorzichtige manier mee zullen omgaan. Tegelijkertijd mogen ze niet treuzelen en moeten ze daadkrachtig optreden. Een zeer moeilijke combinatie dus, en dat al zeker voor Belgische of bij uitbreiding Europese politici. Ingrijpen met reglementering wordt dus nodig. En daarmee komen we dan opnieuw in een andere moeilijke spreidstand. Langs één kant moeten we onze ondernemingen meer mogelijkheden geven en ze minder versmachten met allerlei regeltjes die het ondernemen bemoeilijken en duurder maken. Aan de andere kant moeten we de nodige regels opleggen om een ‘level playing field’ te creëren waar de verschillende economische actoren met dezelfde wapens de concurrentiestrijd kunnen aangaan.

Ook andere geopolitieke demarches beïnvloeden meer en meer onze eigen lokale economie. Denken we maar hoe de oorlog in Oekraïne de prijzen van zaken zoals staal en gas de hoogte in joeg. Hierdoor werd bouwen plots een stuk duurder. Daarbovenop kwam dan nog een stijgende rente, die uiteraard ook niet alleen het gevolg is van wat er hier bij ons gebeurt.

Kortom, we ervaren vandaag veel meer dan vroeger de effecten van wat er ver buiten ons gebeurt en waar we zelf weinig invloed op kunnen uitoefenen. Het is dus meer dan ooit cruciaal geworden om zich flexibel te kunnen aanpassen aan de veranderende omstandigheden.

Survival of the fittest, in de correcte betekenis van de meest aangepaste, is dan ook actueler dan ooit.

Dries Van Haut
Managing director Van Haut