Een nieuwe golftank in Vlaanderen ter ondersteuning van onderzoek en economie

De bouw van een nieuwe en unieke golftank ‘COB’ in Oostende levert de broodnodige versterking van het academisch onderzoek en de strategische ondersteuning van innovatieve ontwikkelingen in de kustwaterbouw in Vlaanderen. En het verankert de beschikbare domeinkennis en -expertise in de regio. Het nieuwe ‘Coastal & Ocean Basin’ (COB) is een golftank, gebouwd in het eveneens nieuwe Maritiem onderzoekscentrum op Ostend Science Park. De bouw van het COB is een gezamenlijk initiatief van Universiteit Gent, KU Leuven en het Waterbouwkundig Laboratorium. Het is een state of the art onderzoeksfaciliteit die gebruikt zal worden ter versterking van het wetenschappelijk onderzoek om klimaatverandering aan te pakken en innovatieve, op de natuur gebaseerde, kustwaterbouwkundige oplossingen ter bescherming van kustgemeenschappen tegen overstromingen te bedenken en te testen. Bovendien kunnen innovatieve offshore ontwikkelingen, zoals windturbines op zee of infrastructuur voor de kweek van oesters en mosselen, beter (lees: veiliger en meer kostenefficiënt, met minder investeringsrisico’s) ontwikkeld worden, via doorgedreven testen in het COB.

Een golftank wordt gebruikt om de extreme golf- en stromingsomstandigheden op zee op kleinere schaal te reproduceren in een tank of basin gevuld met water, en hierop schaalmodellen van kust- en offshore constructies te testen. Deze experimentele modelleringstechniek is traditioneel in de kustwaterbouw, en biedt de kans aan zowel onderzoekers als de industrie om het structurele gedrag en veilig ontwerp van deze constructies in detail te onderzoeken. Een golftank stelt hen ook in staat om bijvoorbeeld technologieën voor hernieuwbare mariene-energie te ontwikkelen, of om numerieke modellen die ook gebruikt worden bij het ontwerp, te valideren. De bouwwerkzaamheden zijn in 2017 gestart en het COB is, na een lange intense bouw- en testfase, sinds begin 2023 operationeel. 

Op zich is een golftank niet per se ‘uniek’: het ontwerp van kustwaterbouwkundige constructies in een golftank is een traditionele ontwerpmethodiek. En tijdens het laatste decennium zijn in Europa verschillende nieuwe golftanks gebouwd, onder andere in Spanje, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk. Toch is ‘ons’ COB uniek op verschillende vlakken, en is het onze doelstelling om in Europa een voortrekkersrol op te eisen. Het unieke karakter ligt in enkele belangrijke eigenschappen die nergens anders simultaan voorhanden zijn: (i) de generatie van golven en stroming kan in onderling willekeurige richting gebeuren, (ii) er zijn twee golfschotten voorzien, opgesteld langsheen twee aansluitende zijdes, zodat kortkruinige golven in elke richting kunnen gegenereerd worden, (iii) de breedte van de bewegende schotsegmenten van elk golfschot is kleiner dan normaal zodat het gegenereerde golfveld zeer nauwkeurig (of meer natuurgetrouw) is, (iv) de waterdiepte is zeer flexibel instelbaar, van 0,30 m tot 1,40 m met centraal nog een lokale verdieping van 3 m extra zodat zowel in ondiep als in diep water kan gewerkt worden, en tenslotte (v) is de gegenereerde stroming eveneens zeer nauwkeurig met een grotere snelheid dan elders. 

Bovendien zie ik nog enkele belangrijke positieve neveneffecten voor onze lokale waterbouw-gemeenschap. De realisatie van deze golftank in Oostende geeft de Vlaamse spelers in het domein van de ‘blauwe economie’ de kans om lokaal, in de eigen achtertuin, hun technologieën of concepten uit te testen en te verfijnen. Aannemers, studiebureaus, (haven-)autoriteiten, universiteiten, uitvinders … vinden snel toegang tot een onmisbare schakel in hun werkzaamheden. De golftank wordt bovendien omringd door een kritische massa van experten in het gebruik, waardoor deze cruciale kennis in Vlaanderen verankerd wordt en verder uitgedragen wordt naar eigen studenten, onderzoekers en ondernemers. Op die manier voorziet de beschikbaarheid van het COB in een versterking van het lokale onderzoek en ondersteuning van innovatie en economie in Vlaanderen.

Het was hard werken om het COB te kunnen realiseren, en ook in de operationele fase blijft het hard werken om alle systemen vlot te laten werken voor sterk verschillende toepassingen, maar we kijken ook hard uit naar de eerste academische en commerciële test-projecten die dankzij het COB en het COB team succesvol uitgevoerd kunnen worden.

Meer info: http://cob.ugent.be   

Prof. dr. ir. Peter Troch
Departementshoofd Civil Engineering, Universiteit Gent