De cementproducenten bevestigen hun voortdurende engagement voor de transitie naar circulair en klimaatneutraal bouwen

Eerder dit jaar publiceerde FEBELCEM haar ‘Net Zero Roadmap’. Hiermee bevestigen de Belgische cementproducenten hun voortdurende engagement voor de transitie naar circulair en klimaatneutraal bouwen. Ze bevestigt de versnelling van decarbonisatieprojecten in de cementsector om uiterlijk tegen 2050 ‘Net Zero’ te halen , mogelijk zelfs eerder.

De ‘5C’s’ symboliseren de rol van cement en beton in de transitie naar een duurzamere bouwwaardeketen. Die vijf voornaamste hefbomen zijn in handen van de verschillende actoren van de bouwwaardeketen, dus niet enkel van de cementproducenten.

• (Circular) Construction: dit betreft het verantwoord gebruik van bouwmaterialen, waaronder beton. Een belangrijk aspect is het toepassen van circulaire bouwpraktijken. Betonstructuren lenen zich uitstekend voor meerdere levens, van het hergebruik van volledige structuren tot de recycling van betongranulaat. 
• Cement: een traditionele manier om de milieuvoetafdruk van cement te reduceren is het gebruik van zogenoemde SCM’s (Supplementary Cementitious Materials) zoals hoogovenslak. Om te anticiperen op het verdwijnen van hoogovenslak op middellange termijn en het klinkergehalte in cement verder te reduceren, leiden de Belgische cementproducenten sinds 2020 prenormatieve onderzoeksprojecten om de specifieke geschiktheid aan te tonen van cementsoorten met nieuwe bestanddelen, waaronder gecalcineerde klei.
• Clinker (klinker): die hefboom staat voor alle acties die worden ondernomen op het niveau van de ovens om de impact van klinkerproductie te reduceren. Men maakt hier het verschil tussen de traditionele maatregelen zoals het gebruik van gedecarbonateerde grondstoffen, de co-processing van afval of de verbetering van de energie-efficiëntie en breakthrough technologieën, zoals CO2-afvang voor en opslag (CCS).
• Concrete (beton): duurzaamheid is niet alleen een kwestie van milieuvoetafdruk maar ook een kwestie van levensduur. De geschikte betonsamenstelling voorschrijven en een correcte uitvoering is de basis voor betonstructuren die lang meegaan. Daarnaast heeft de betonsector nog een aantal hefbomen in handen: elektrificatie van het transport, digitalisatie, gebruik van betongranulaat, enz.
• (her)Carbonatatie: betonconstructies nemen gedurende hun hele levenscyclus een aanzienlijk deel terug op van de CO2 die wordt uitgestoten tijdens de productie van klinker. De wereldwijde impact van dit natuurlijke fenomeen werd onlangs gekwantificeerd en bepaalde projecten beogen deze reactie te versnellen met gerecyclede betongranulaten.

De afgelopen dertig jaar hebben we de gemiddelde koolstofvoetafdruk van de cementproductie al met 31% verminderd, wat van België een wereldkampioen maakt. Van de verschillende hefbomen voor decarbonisatie is de implementatie van CCS goed voor twee derde van de inspanning. Het is dus duidelijk dat de ontplooiing van deze nieuwe waardeketen een absolute prioriteit is voor de cementsector. Deze bestaat voornamelijk uit drie elementen: 

• Afvang: de CO2 in de rookgassen wordt afgescheiden en geconcentreerd voordat die de schoorsteen verlaat en in de atmosfeer kan terechtkomen.
• Transport: de gezuiverde CO2 wordt onder druk gezet en in pijpleidingen getransporteerd naar een haventerminal. De pijpleiding-beheerder moet nog aangewezen worden door het Vlaamse en het Waalse Gewest. 
• Permanente opslag: de CO2 wordt onder druk geïnjecteerd en opgeslagen op grote diepte in uitgeputte off-shore aardgasvelden of diepe zoute aquifers in de Noordzee.

Er staan twee grootschalige industriële projecten in de steigers die operationeel moeten zijn vóór 2030: GO4ZERO door Holcim in Obourg (Bergen) en Anthemis door Heidelberg Materials in Antoing (Doornik).

Met deze twee projecten is de Belgische cementsector duidelijk een pionier in de implementatie van de CCS-waardeketen, wat een unieke kans is voor de bouwsector en een essentiële schakel in de ontwikkeling van een koolstofvrij en competitief industrieel weefsel in zowel Wallonië als Vlaanderen.