In 2024 ruimde het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV) 1.736 ton zwerfvuil en sluikstort langs Vlaamse snelwegen en gewestwegen. Dat is een stijging van bijna 28% tegenover het vorige meetjaar. Plaatsen met weinig sociale controle in de buurt van drukke wegen blijven trekpleisters voor afval. De opruiming kost jaarlijks ruim 3,4 miljoen.
Met 1,74 miljoen kilogram aan opgeruimd zwerfvuil en sluikstort noteert 2024 als tweede na ‘vuilste jaar’ sinds 2019. In Vlaams-Brabant en Antwerpen is de stijging het sterkst met een groei van resp. 90% en 36% tegenover het vorige meetjaar. Een aantal beruchte ‘afvalhotspots’, zoals Cargovil in Vilvoorde of de Putsebaan in Berendrecht, zijn in grote mate verantwoordelijk voor de toename. Op die laatste locatie werd op één dag in maart 2024 een record van 127,5 ton sluikstort en zwerfvuil verzameld. Op één dag werd er dus een zesde van het jaartotaal sluikstort van de provincie Antwerpen opgehaald (740 ton).
Maar de problematiek beperkt zich niet tot de probleemlocaties waar zwaarder bouwafval of grofvuil wordt achtergelaten. Ook huishoudelijk afval wordt in of naast vuilbakken op parkings gezet, bijvoorbeeld na terugkeer van een vakantieverblijf. Met het vooruitzicht op het verlengde weekend verwachten de onderhoudsploegen dan ook het nodige werk.
Afvalbakken op parkings worden twee of drie keer per week geledigd met vaak een extra beurt tijdens drukke periodes. De parkings op autosnelwegen met uitbating (bv. met een tankstation) worden onderhouden door de concessiehouder. Naast het opruimen zijn er zogenaamde gewestelijke toezichthouders die een proces-verbaal kunnen uitschrijven wanneer ze daders betrappen. Jaarlijks voert Mooimakers ook campagne op onder andere de afficheborden langs de wegen om de problematiek hoog op de publieke agenda te houden.
“Sluikstorten heeft ook een bijzonder hoge kost voor de maatschappij,” duidt Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Annick De Ridder. “Het opruimen en verwerken van het afval kost AWV ruim 3,4 miljoen euro per jaar, geld dat rechtstreeks uit het onderhoudsbudget gaat voor wegen en fietspaden. Om het concreet te maken: met dit geld hadden we al onze meer dan 7.700 kilometer fietspaden een extra keer kunnen borstelen.” De minister voegt toe: “Naast sensibiliseren en opruimen willen we onze handhaving ook verder versterken, bijvoorbeeld door als Vlaamse overheid zelf camera’s te kunnen inzetten. Hiervoor gaan we ook in overleg met de federale overheid.”