De Ethische Code Infra: een pleidooi voor ethiek in de samenwerking

Enkele jaren terug zetten een aantal stakeholders vanuit de infrawereld de koppen bij elkaar naar aanleiding van een gezamenlijke behoefte: de samenwerking tussen alle partners op de werf verbeteren. De vaststelling was namelijk dat de omgang met elkaar, de verstandhouding, het vertrouwen niet altijd was hoe het zou moeten en dat dit soms grondig in de weg kon staan van het goede verloop van een werf.

Wie heeft het nog niet meegemaakt, een mooie opdracht die in de praktijk geleidelijk aan onwerkbaar wordt omwille van moeilijke menselijke interacties. Discussies op de werf waar de toon alle normen van beleefdheid en respect overschrijden. Werfvergaderingen waar men terugkomt op eerdere afspraken. De rigide toepassing van de letter van de wet tegen de geest van de wet in.

Het lijkt er soms op dat de mens in bepaalde omstandigheden alle redelijkheid en gezond verstand verliest. Het lijkt er soms zelfs op dat de mens in bepaalde omstandigheden alle menselijke deugden verliest. Voor de filosofen onder ons beveel ik trouwens het verhelderend boek ‘Kleine verhandeling over de grote deugden’ van filosoof André Comte-Sponville aan.

Zou er een verband bestaan tussen de steeds verdere digitalisering en individualisering van de maatschappij en de vermindering van de menselijke vaardigheden?  Of zou een oorzaak voor het verliezen van onze gedragscompetenties de toenemende druk op alle niveau zijn?

Welke de oorzaken ook, een aantal partijen vanuit de infrawereld zijn samen met professor medische filosofie en ethiek Ignaas Devisch aan de slag gegaan om een kader uit te werken voor meer ethiek in de samenwerking. Zo kwam de Ethische Code Infra tot stand, vervolgens officieel ondertekend door de zes stichtende leden; Vlawebo, Bouwunie, Aquafin, VVSG, ORI, OVIO.

Een waardenkader uitschrijven was de eerste stap, het aantal ondertekende partijen uitbreiden naar alle stakeholders infra de tweede stap, maar nu komt de belangrijkste en tegelijk ook de moeilijkste stap: het theoretisch kader omzetten in de praktijk. 

Welke concrete afspraken zullen we met elkaar maken voor meer ethiek in de samenwerking? Welke zaken, ten voordele van de goede samenwerking, zullen we afspreken om voortaan te doen? Welke zaken, ten nadele van de goede samenwerking, zullen we afspreken om voortaan niet meer te doen? De vertaling van de Ethische Code Infra in de praktijk moet leiden tot concrete afspraken op vlak van omgang en werking om echte en duurzame verbetering tot stand te brengen.

Iedereen heeft baat bij een goede samenwerking en niemand komt met een goed gevoel thuis na negatieve interacties. Psychologische veiligheid is ook veiligheid. Incidenten ethiek zijn ook incidenten en men moet hier bijgevolg ook de nodige aandacht aan schenken. Zonder te vervallen in de hoge filosofie en psychologie, maar de basics van goede samenwerking garanderen is iets dat in elke organisatie centraal moet staan. Mentaal welzijn is cruciaal en dat gaat samen met gezonde sociale interacties.

Het is positief dat organisaties op een structurele wijze de nodige aandacht beginnen te schenken aan goede samenwerking tussen stakeholders via welbepaalde programma’s van partnership, verbindend samenwerken en andere. Het is nu vooral een kwestie van de verschillende engagementen waar te maken op het terrein. Sommige initiatieven werpen alleszins reeds hun vruchten af, hetgeen bevestigt dat hiermee de goede weg is ingeslagen.

De sector infra wordt geconfronteerd met een aanhoudende krapte op de arbeidsmarkt. Het is moeilijk om goed personeel te vinden, maar goed personeel houden wanneer de werkomstandigheden onaangenaam zijn, is nog moeilijker.  Het is met andere woorden meer dan ooit nodig om aandacht te schenken aan ethiek en aan de slag gaan met de Ethische Code Infra.

Laten we de Ethische Code Infra draagvlak geven door het belang ervan uit te leggen en het vooral te vertalen in de praktijk. Laten we de Ethische Code Infra zichtbaarheid geven door de verspreiding van het logo, de stickers en affiches die men terug vindt op de website. Maar laten we de Ethische Code Infra vooral tot leven brengen in onze eigen organisaties en in onze eigen samenwerking met alle collega’s infra, verandering begint immers bij zichzelf!

We hebben het ongelofelijke beroep om het openbaar domein van de toekomst vorm te geven, laten we hier in goede samenwerking aan bouwen.

Joëlle Eggermont
Algemeen directeur Vlawebo